Khẩu phần Hỗn hợp Hoàn chỉnh (TMR): Giải đáp
Hãy để chuyên gia dinh dưỡng bò sữa từ Jaylor trả lời các thắc mắc của bạn
TMR (khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh) là gì?
TMR là viết tắt cho Total Mixed Ration trong tiếng anh, dịch ra tiếng Việt là Khẩu phần Hỗn hợp Hoàn chỉnh. Đây là một khái niệm và đồng thời là một cách thức cho gia súc ăn.
Khái niệm cho ăn bằng khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh đã cân nhắc tập tính ăn của bò và giúp người cho ăn đảm bảo khẩu phần ăn của bò đa dạng và đầy đủ một cách dễ dàng. Người chăn nuôi bò sữa hiểu rõ rằng chất lượng thức ăn sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Bò cũng giống như trẻ con, chúng lựa những hạt nhỏ và ngon hơn trong phần ăn nếu không được trộn.
Đối với những chuyên gia dinh dưỡng, đây là một vấn đề nghiêm trọng vì độ pH trong dạ cỏ sẽ tuột đáng kể. Điều này dẫn đến bệnh toan dạ cỏ hoặc bệnh viêm móng, sau này phát triển thành đau rát lòng bàn chân. Cả hai trường hợp trên đều có thể phát triển thành cấp tính hoặc mãn tính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sản phẩm của đàn bò.
Những nhà chăn nuôi bò truyền thống thường cho bò ăn cỏ khô, tiếp đến là thức ăn ủ chua ẩm, rồi ngũ cốc, đạm, vitamin và khoáng chất. Đây là một phương pháp cực kỳ tốn nhân lực và kém hiệu quả vì nó tạo nên một môi trường cho ăn không đạt tiêu chuẩn và cả bệnh toan dạ cỏ. Với mức độ hiệu quả dinh dưỡng kém, nhà chăn nuôi buộc phải chịu thêm chi phí thức ăn, y tế và nhân công.
Nhu cầu có một chế độ cho ăn dinh dưỡng và hiệu quả kinh tế hơn đã được đáp ứng bởi phương pháp cho ăn bằng khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh. Nó chính là yếu tố có tầm ảnh hưởng quan trọng nhất trong việc tăng năng suất ra sữa trong vòng 10 năm trở lại đây. Từ đầu những năm 70, phương pháp cho ăn này đã trở nên thông dụng nhưng luôn bị giới hạn bởi số lượng cỏ khô có thể được them vào khẩu phần ăn.
Ngày nay, công nghệ kỹ thuật cho chúng ta có được các loại máy trộn trục đứng có thể vận hành trên các loại thức ăn gia súc, kiện rơm tròn hoặc vuông loại lớn mà vẫn giữ lại các sợi xơ hiệu quả trong hỗn hợp. Máy trộn thức ăn trục đứng trộn tất cả các thành phần thức ăn cần thiết thành một khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh cân bằng. Giờ đây, nhà chăn nuôi có thể kiểm soát một cách chính xác khẩu phần ăn của gia súc và chất lượng sữa của chúng.
Nhà chăn nuôi đã thấy rằng việc cho ăn bằng khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh được cân bằng có thể tăng năng suất ra sữa từ 1-1.5kg mỗi con mỗi ngày. Giữ cho đàn bò luôn khỏe mạnh là ưu tiên hàng đầu của nhà chăn nuôi, và thức ăn là yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến chất lượng của sữa.
Máy trộn thức ăn trục đứng có thể xử lý thức ăn nhanh bằng tốc độ tải thức ăn của người vận hành. Chúng vẫn đang giúp người chăn nuôi kiểm soát tốt hơn chất lượng sữa của mình. Jaylor luôn không ngừng cải tiến các sản phẩm của mình, vì dinh dưỡng chính là mấu chốt.
Khoảng thời gian cho một lần trộn?
Hầu hết máy trộn tốn từ 3-10 phút để trộn đều nguyên liệu với tốc độ quay tối ưu 1000-1500 vòng trên phút. Trộn quá lâu sẽ gây tách các thành phần nguyên liệu, đặc biệt hiện tượng này xảy ra nhiều hơn đối với các hỗn hợp khô. Hỗn hợp thức ăn được trộn quá lâu sẽ làm giảm kích thước và tán thành bột các nguyên liệu dạng hạt, dẫn đến việc tiêu hóa khó khăn, gây lệch dạ múi khế, giảm hàm lượng chất béo. Hãy bắt đầu trộn ngay khi bạn tải nguyên liệu vào máy hoặc trong quá trình trộn. Đảm bảo rằng bạn luôn giám sát hỗn hợp trộn một cách cẩn thận.
Tôi nên kiểm tra độ ẩm thức ăn thô ẩm và phụ phế phẩm thường xuyên cỡ nào?
Chương trình TMR sẽ cho bò ăn một số lượng cụ thể thức ăn thô và phụ phế phẩm ẩm. Điều này có ưu điểm cũng như nhược điểm, nhược điểm có thể xảy ra khi độ ẩm của thức ăn thô và phụ phế phẩm ẩm không được theo dõi liên tục. Ví dụ, nếu khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh sử dụng 22,7kg cỏ khô với 50% độ ẩm, lượng chất khô được cung cấp là 11,35kg. Tuy nhiên, nếu độ ẩm tăng lên 60%, lượng chất khô bây giò chỉ còn 9,0kg gây ra sự thiếu hụt chất sơ nghiêm trọng. Các trang trại lớn sẽ kiểm tra độ ẩm hàng ngày. Các nhà sản xuất sữa sử dụng máy trộn TMR sẽ kiểm tra độ ẩm 1 tuần 1 lần.
Có nên cho bò ăn thức ăn thô tự chọn?
Cỏ khô đóng kiện được cho ăn thêm ngoài khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh có thể là cần thiết khi khẩu phần hỗn hợp thiếu lượng chất xơ hiệu quả cần thiết. Thông thường, việc cho ăn thêm 2 kg cỏ khô ngoài khẩu phần hỗn hợp là có thể chấp nhận được. Vấn đề xảy ra khi bò có sự lựa chọn giữa khẩu phần hỗn hợp và cỏ khô đóng kiện. Để đáp ứng yêu cầu chất sơ, một con bò phải tiêu thụ số lượng cỏ khô đóng kiện đã được quy định. Nếu bò không ăn bất kì lượng cỏ khô nào, thức ăn của bò sẽ chỉ bao gồm khẩu phần hỗn hợp. Những thức ăn tổng hợp này chứa 16 – 17 % ADF khiến bò dễ bị toan dạ cỏ. Nếu 1 con bò tiêu thụ quá nhiều cỏ khô mà không ăn thức ăn hỗn hợp sẽ khiến cho mức tiêu thụ đạm by-pass và thức ăn hàm lượng năng lượng cao bị giảm thiểu.
Có nên cho bò cao sản ăn khẩu phần ăn bổ sung đặc biệt (top-dress)?
Cho ăn khẩu phần ăn bổ sung đặc biệt (top-dress) sẽ hữu ích với một số máy trộn TMR nhưng phải đòi hỏi có sự kết nối thông tin hiệu quả giữa nhà dinh dưỡng và nhà sản xuất. Những người mới sử dụng máy trộn TMR thường tin rằng bò sẽ hấp thụ hết lượng bắp hoặc đạm có trong khẩu phần hỗn hợp. Vì thế họ có xu hướng top-dress quá mức. Một lần nữa, khẩu phần hỗn hợp trở nên không cân bằng và tỉ lệ thức ăn thô trên thức ăn tinh được tiêu thụ thực tế không giống với tỉ lệ được báo cáo. Để tránh những vấn đề này, việc cho ăn bổ sung nên tuân theo khẩu phần trên báo cáo, nếu không sẽ rất dễ gây ra bệnh toan dạ cỏ.
Để thay đổi kích thước khẩu phần, tôi nên làm gì?
Lợi thế lớn nhất của một khẩu phần hỗn hợp hoàn chỉnh là mỗi miếng ăn của bò đều chứa hàm lượng chất thô và chất tinh chuẩn xác. Nếu bò không ăn đúng với lượng chất dinh dưỡng dự kiến, đừng cắt giảm một thành phần riêng biệt nào. Hãy giữ lại đúng tỉ lệ của các nguyên liệu thành phần và cắt giảm tổng trọng lượng khẩu phần hỗn hợp. Hãy nhờ chuyên gia dinh dưỡng thiêt kế lại khẩu phần ăn cho gần với lượng tiêu thụ thực tế hơn.
Làm thế nào để biết được hỗn hợp được tạo ra từ máy trộn giống với hỗn hợp được thiết kế trên lý thuyết?
Các lỗi gặp phải quá trình trộn tạo ra khẩu phần hỗn hợp khác với khẩu phần được thiết kế trước đó. Một cách tốt để giải quyết vấn đề là lấy mẫu thức ăn hỗn hợp thường xuyên ngay khi chúng rời khỏi máy trộn. Việc phân tích mẫu nên cho kết quả theo sát với những liệt kê trong báo cáo khẩu phần ăn. Việc lấy mẫu vào lúc bắt đầu, lúc đang thoát tải và kết thúc sẽ giúp bạn kiểm tra việc chia tách trong quá trình trộn. Để tránh sai sót trong việc chuẩn bị khẩu phần ăn tổng hợp, thường xuyên kiểm tra độ chính xác của cân bằng cách cân 1 vật đã có trọng lượng sẵn, chằng hạn như 1 bao thức ăn. Thêm nữa, không nên làm tắt và bỏ qua việc cân đo đối với 1 số thành phần trong quá trình chuẩn bị khẩu phần ăn.
Chất xơ ảnh hưởng đến bò như thế nào?
Chất xơ hiệu quả kích thích nhai lại, dẫn đến sản xuất nước bọt để trung hòa axit, tăng cường chức năng hoạt động dạ cỏ đồng thời giảm thiểu các vấn đề về chân và bàn chân. Điều này giúp bò đứng được, không bị thụ động và không bị các bệnh rối loạn tiêu hóa. Mức độ stress giảm khiến khả năng tiêu thụ thức ăn tăng, dẫn đến năng xuất ra sữa cao hơn.